Identity và ERC 725, ERC 735 là gì? 4 Tips bảo vệ tài sản Crypto an toàn nhất 04/2024

ERC là gì? 

ERC là gì?

Đầu tiên ta cùng nhắc qua khái niệm về ERC.

ERC (Ethereum Request for Comments) là quy chuẩn cho việc phát triển trên Ethereum, từ token, các định dạng, và nhiều thứ hơn nữa. Khi token có chung một chuẩn sẽ cho phép các ứng dụng và smart contracts có thể tương tác với chúng theo một cách dễ đoán hơn. 

Bất kỳ ai cũng có thể tự tạo các chuẩn ERC. Nhưng việc tạo ra là một chuyện, việc giải thích ý tưởng, phát triển và mở rộng cộng đồng để sử dụng chuẩn đó là việc khác. Thực tế đã có rất nhiều chuẩn ERC được ra đời như ERC 20, ERC 223, ERC 721, ERC 809,… Nhưng chỉ có một vài chuẩn như ERC 20, ERC 721 được ứng dụng nhiều cho đến hiện nay. 

Được đề xuất vào năm 2017 bởi Fabian Vogelsteller, người tạo ra chuẩn ERC 20, cũng như Mist browser và web3.js. Fabian muốn thiết kế một quy chuẩn có thể được sử dụng cho việc phát triển một hệ thống quản lý danh tính, và đó là lý do ERC 725, ERC 735 ra đời.

ERC 725 và ERC 735 là gì? 

ERC 725 là quy chuẩn cho việc phát hành và quản lý danh tính (identity) thông qua smart contract. Các identity smart contract này có thể dùng để đại diện cho người, một nhóm, sự vật nào đó,… 

ERC 735 là chuẩn đi kèm ERC 725 giúp thêm hoặc bớt các định tính (các đặc tính được xác định) cho các smart contract này. 

Phía dưới mình sẽ lấy ví dụ để bạn có thể hiểu vì sao danh tính quan trọng và vấn đề mà ERC 725, ERC 735 sẽ giải quyết.

Vai trò của Identity và ERC 725, ERC 735

1. Vai trò quan trọng của Identity (danh tính)

Vai trò quan trọng của Identity (danh tính)

Danh tính (Identity)có thể hiểu là một bộ các định tính (claim) của một cá nhân, nhóm, sự vật. Claim ở đây có thể là khuôn mặt, tiểu sử, xuất thân, và các đặc điểm liên quan. 

Để xác định danh tính của một người, chính phủ và các cơ quan luật pháp đã phát hành những giấy tờ liên quan. Ví dụ tiêu biểu ở đây là căn cước công dân. 

Căn cước công dân là bằng chứng cho việc bạn đã đến các văn phòng của các cơ quan có thẩm quyền. Cung cấp các giấy tờ cần thiết giúp xác định danh tính bản thân. Đổi lại, bên cơ quan đó sẽ phát hành căn cước công dân giúp chứng minh bạn là người sở hữu danh tính đó. 

Chắc hẳn anh em đã biết được vai trò quan trọng của căn cước công dân nói riêng và danh tính nói chung. Tất cả những việc ta làm từ thi bằng lái xe, mua nhà, cho đến việc đăng ký tài khoản qua mạng. Hầu hết đều yêu cầu bước xác thực danh tính.

Lý do mình bảo danh tính bao gồm nhiều claim vì chúng có thể được thay đổi. Số lượng và độ chính xác của claim sẽ thay đổi tùy thuộc các công việc khác nhau. 

Ví dụ: 

• Để tạo một tài khoản Facebook, ta chỉ cần một gmail và số điện thoại (ảnh cá nhân, thông tin, tiểu sử hoàn toàn có thể được tùy chỉnh bởi chủ tài khoản). 
• Còn để thi bằng lái xe, ta sẽ cần căn cước công dân và các giấy tờ tùy thân. Những thông tin này được cấp bởi các cơ quan có thẩm quyền và khó để thay đổi. 

Tiếp tục lấy ví dụ về việc làm căn cước công dân. Căn cước công dân đại diện cho các claim sau:

• Giấy khai sinh.
• Ảnh cá nhân, các đặc điểm sinh trắc học như dấu vân tay.
• Hộ khẩu thường trú.

Các claim có thể được dùng để tạo ra các claim khác, ví dụ: 

• Căn cước công dân có thể được dùng để đăng ký thi bằng lái xe.
• Có bằng lái xe ta có thể đăng ký làm tài xế cho một công ty và có tên trong danh sách nhân viên của công ty đó.
• Các claim này hoàn toàn có thể bị lấy đi, ví dụ như công an tịch thu bằng lái xe nhưng căn cước công dân vẫn còn.

2. Vai trò của ERC 725 & ERC 735

ERC 725 và ERC 735 tái hiện và phát triển quá trình ở ví dụ trên, chuẩn giúp phát hành danh tính và thêm bớt các claim trên blockchain. 

Thực trạng hiện tại về vấn đề bảo mật

Một vấn đề quan trọng mà ERC 725 và ERC 735 muốn giải quyết là người dùng hiện tại không thực sự sở hữu thông tin của chính bản thân mình. 

Khi họ đưa danh tính lên, những thông tin đó không được bảo mật tốt. Hàng loạt sự cố liên quan đến việc rò rỉ thông tin người dùng bị phát hiện. Từ những thông tin cơ bản như tên tuổi, năm sinh,.. cho đến những thông tin quan trọng như số tài khoản ngân hàng, và đáng sợ hơn là mật khẩu,… Blockchain cung cấp một hạ tầng hoàn hảo để giải quyết vấn đề trên và giúp quản lý danh tính.

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại ERC 725 và ERC 735 là một khái niệm còn rất mới. Số lượng dự án đang phát triển về mảng này là không nhiều. Chắc còn phải rất lâu ta mới có thể thấy chúng được sử dụng nhiều bởi người dùng Crypto, thậm chí là không được sử dụng.

Thế nhưng, Ethereum từ một dự án tiên phong về smart contract platform và có thể phát triển thành một hệ sinh thái khổng lồ như hiện tại. Chainlink làm về mảng Oracle khi khái niệm về DeFi còn gần như xa lạ. Những dự án đột phá bậc nhất Crypto đều bắt đầu từ những ý tưởng “điên rồ” như thế. 

Và biết đâu ta đang đứng trước cơ hội tìm ra được một dự án sẽ tạo ra một kỷ nguyên mới trong Crypto. Kể cả ta có sai, mình nghĩ việc mở rộng kiến thức cho bản thân cũng là một phần thú vị trong quá trình gắn bó với thị trường nhiều rủi ro nhưng cũng đầy tiềm năng này.

Tiềm năng và ứng dụng của ERC 725, ERC 735

Phía dưới là một vài tiềm năng và ứng dụng mà ERC 725, ERC 735 có thể mang lại trong tương lai.

1. Một tài khoản đại diện cho người dùng, nhóm, vật thể,…

ERC 725 có tác dụng tương tự việc ta tạo các tài khoản qua mạng. Thay vì phải lưu private key, seedphrase thì ta có thể sử dụng các tài khoản này để tương tác on-chain, việc này giúp:

2. Tạo trải nghiệm dễ dàng với người dùng

Người dùng sẽ không phải ghi chép seedpharse mỗi lần tạo ví để tương tác on-chain. Tương tự các ví được anh em dùng để làm testnet, airdrop hoặc tương tác với các protocol khác. Việc tạo ra các tài khoản này sẽ giúp người dùng có một trải nghiệm đơn giản hơn nhiều so với việc liên tục phải sao lưu seedpharse.

Xa hơn nữa, đây sẽ cánh cổng để tiến tới mass-adoption của Crypto. Crypto đang dần có nhiều use case ngoài DeFi, gaming với model Play-to-Earn đến các mạng xã hội với Social Token. 

Anh em nghĩ để on-board người dùng việc bắt họ phải tạo và lưu key sẽ cho trải nghiệm tốt hơn. Hay việc tạo tài khoản như việc ta đăng ký tài khoản Facebook, Gmail vốn đã quá đỗi quen thuộc sẽ cho trải nghiệm tốt hơn?

3. Bảo mật 

Bảo mật

Chắc hẳn nhiều anh em nghĩ việc tạo tài khoản như vậy sẽ gây ra rủi ro lớn cho tài khoản. Vì hầu như mọi thứ trong Crypto đều liên quan tới token. Seedpharse là thứ giúp chúng ta quản lý cũng như bảo vệ số token đó. 

Tuy nhiên điều này cũng không quá đáng lo, vì mục đích của ERC 725 là cung cấp cho chúng ta một cách tiếp cận với crypto dễ dàng hơn, khi người dùng đã có kinh nghiệm và tài khoản đã có giá trị, ta hoàn toàn có thể thay thế key bằng một key khác bảo mật hơn và đã được sao lưu.

4. Tài khoản có giá trị 

Tài khoản có giá trị

ERC 725 giúp tạo ra tài khoản và ERC 735 giúp thêm các claim. Điều này có nghĩa là:

• Ta có thể thêm nhiều địa chỉ ví với nhiều mục đích và độ bảo mật khác nhau trong một tài khoản: Tương tự việc anh em tạo nhiều địa chỉ trong một ví (ví chính, testnet 1, testnet 2,…) để trải nghiệm Crypto ở thời điểm hiện tại.
• Có thể thêm thông tin cá nhân: Tài khoản của chúng ta với hình ảnh, tiểu sử có thể mang đi tương tác on-chain chứ không khô khan như địa chỉ ví hiện tại.
• Có thể thêm các claim được xác thực bởi các bên khác: Tương tự việc bạn thêm bio LinkedIn.
• Áp dụng hệ thống danh tiếng (Reputation Systems): Các nhà hàng sẽ được rating và có thể thêm các claim này để tăng độ uy tín,…

Và còn nhiều tiềm năng hơn nữa đang chờ được khai phá.

5. NFT 2.0 

NFT 2.0

ERC 725 có hai chuẩn nhỏ là ERC 725X và ERC 725Y. Đi sâu vào thì khá tech nhưng mình có thể tóm gọn lại ý sau: Khi ta gắn ERC 725Y vào các chuẩn được sử dụng phổ biến như ERC 721. Ta có thể tạo ra một phiên bản NFT mới phức tạp và thú vị hơn xa hiện tại.

Vì có thể thêm bớt các claim, các NFT có thể gắn cho mình nhiều giá trị như: brand, reputation systems, danh tiếng của người tạo,…

Và vì mọi thứ đều có chuẩn, các smart contract khác có thể dễ dàng tương tác với NFT này hơn. Điều này là cần thiết nếu ta muốn hướng tới kỷ nguyên của Interoperable NFT. Nơi các NFT có thể được sử dụng ở nhiều Metaverse.

5. Identity x DeFi

Hầu hết các khoản vay hiện tại của DeFi đều là vay thế chấp quá chuẩn (Over-collateralized). Những nền tảng như Aave, Cream có hỗ trợ vay thế chấp dưới chuẩn nhưng đều yêu cầu KYC. 

Việc có một tài khoản với các claim được xác nhận sẽ giúp ta vay mà không cần có tài sản thế chấp. Từ đó làm đòn bẩy cho DeFi và giúp người dùng có trải nghiệm xuyên suốt hơn.

Ứng dụng ngoài đời thực

Tương tự việc DeFi đang dần được tiếp nhận bởi càng nhiều người và hướng tới mainstream. Việc ứng dụng danh tính on-chain rộng rãi cũng chính là mục tiêu xa nhất mà ERC 725 và ERC 735 hướng tới.

Từ những ứng dụng nhỏ, ví dụ như việc anh em nếu muốn có quyền đi vào một tòa chung cư thì cần phải có thẻ, hoặc gọi điện cho người quen trong tòa nhà để cầm thẻ xuống. Thì với ERC 735, người quen đó có thể thêm claim để ta có thể vào trong tòa nhà

Ứng dụng trên là ví dụ rất hay vì việc này giúp: 

• (1) Người trong tòa nhà không mất công đưa thẻ, và họ có thể cấp quyền vào tòa nhà chung cư dù họ có đi công tác xa.
• (2) Nếu có sự cố xảy ra thì ta hoàn toàn có thể truy vấn mọi thứ trên blockchain và xử lý trách nghiệm với người đưa claim.

Và có thể ở một thời điểm nào đó trong tương lai, căn cước công dân, hồ sơ ý tế, giấy khai sinh, quyền sử dụng đất,… tất cả sẽ được lưu trữ on-chain và ERC 725, ERC 735 sẽ là chìa khóa cho điều này?

Các dự án ERC 725, ERC 735 tiêu biểu

Các dự án ERC 725, ERC 735 tiêu biểu

Hiện tại các đã có một hệ sinh thái các dự án đang phát triển hoặc sử dụng chuẩn ERC 725 cho các sản phẩm của mình.

1. Lusko (LYXE)

Founder của Lusko chính là Fabian, người tạo ra chuẩn ERC 20, cũng như Mist browser và web3.js.

Lusko là một blockchain phục vụ cho đời sống và dịch vụ, mục tiêu của Lukso là ứng dụng blockchain xa hơn là chỉ DeFi. Dự án sử dụng cơ chế đồng thuận PoS và tương thích với EVM. 

Những hạ tầng và công cụ mà Lusko mang lại bao gồm:

• Universal Public Profiles: Tạo ra một hồ sơ điện tử giúp người dùng tương tác với thế giới số.
• Digital Certificates: Phát hành danh tính điện tử.
• Cutural Currencies: Ứng dụng tokens vào cách vận hành blockchain.

Hiện tại dự án chưa ra mainnet nhưng dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2021.

2. Zerion (-)

Zerion là một dashboard giúp người dùng có thể thao tác nhiều tác vụ DeFi trên một nền tảng, các dự án tương tự có thể kể tới như Debank hay Zapper.

Ở thời điểm hiện tại, dự án chưa thông báo thông tin chi tiết về việc sẽ áp dụng chuẩn ERC 725 như thế nào. Những dự án đã có mặt trên trang web của ERC 725 alliance và là một dự án mà ta nên quan tâm. 

3. Origin Protocol (OGN)

Origin Protocol (OGN)

Origin Protocol là một dự án tiên phong trong việc áp dụng chuẩn ERC 725. Dapp làm về mảng thương mại điện tử của Origin vào 2018 đã có thể cho phép người dùng tạo và quản lý danh tính trên một giao diện đơn giản. Đồng thời danh tính đó cũng được kết nối tới ví Ethereum. 

Với tài khoản đó người dùng có thể đánh giá và cho điểm các sản phẩm mà họ mua trên marketplace của Origin.

Tuy nhiên sản phẩm tốt nhưng không gặp thời chính là một điểm chết người của Origin. Dự án về sau đã phải thay đổi và làm về mảng NFT và DeFI. Tuy nhiên code vẫn còn và với kinh nghiệm từ trước, liệu Origin có thể trở lại mạnh mẽ?

Dự phóng về ERC 725 & ERC 735

ERC 725 và ERC 735 là một khái niệm còn rất mới. Các ứng dụng về mặt lý thuyết là rất tuyệt vời nhưng ta sẽ cần thời gian để biết được liệu chúng có hiệu quả hay không.

Về mặt đầu tư, hiện tại chưa có quá nhiều cơ hội để ta đầu tư vào mảng Identity này. Ngoài concept thì hiện chưa có dữ liệu thực tế chứng minh liệu Identity có thành công và có người dùng thực sự hay không.

Tuy nhiên, nếu Identity thực sự phát triển mình nghĩ hướng phát triển đúng đắn sẽ như sau:

• Có một hạ tầng (blockchain) chuyên biệt: Tương tự Ronin là một chain được thiết kế phục vụ cho gaming, các chain hiện tại ứng dụng cho DeFi là chủ yếu. Hay Secret Network để phục vụ cho các giao dịch riêng tư. Identity sẽ có một chain riêng (có thể tương thích với EVM) để phù hợp với hướng phát triển của mình
• On-board đối tượng mới: Người dùng DeFi tuy nhiều và đang ngày càng tăng nhưng miếng bánh đó hiện tại đã có quá nhiều bên tranh dành. Identity nên bắt đầu từ tệp người dùng mới. Việc người dùng có thể dễ dàng tạo account on-chain thay vì sử dụng key sẽ góp phần đẩy mạnh quá trình này.
• Phát triển Dapps phù hợp: Do tệp người dùng mới, các dapps cũng sẽ phải thay đổi phù hợp với đối tượng nói trên. Ví dụ với đặc tính NFT 2.0, việc sở hữu các món đồ điện tử có thể sẽ thành xu hướng và sẽ cần các dapps tạo các marketplace phù hợp với các món đồ trên.

Kết luận

Hy vọng bài viết trên của Thefinances.org đã cung cấp cho anh em đầy đủ thông tin về Identity và chuẩn ERC 725, ERC 735 mới nhất 04/2024. Tuy đây là một lĩnh vực còn rất mới, nhưng không thể phủ nhận những tiềm năng mà nó có thể mang lại. 

Những ý tưởng điên rồ đã mang cho chúng ta blockchain, những ham muốn thay đổi đã cho chúng ta DeFi, Play to earn, NFT,… Và liệu ý tưởng nào sẽ mở cho chúng ta những cánh cổng tiếp theo? Nếu các bạn có những câu hỏi khác liên quan đến chủ đề trên, hãy bình luận ở phía dưới để tụi mình hỗ trợ ngay nhé!